سندرم بینایی کارباکامپیوتر (CVS ) کامپیوتر وتمامی مشتقات آن همچون لپ تاپ ،نوت بوک وتبلت چند سالی است که جزءلاینفک زندگی امروزی شده است.از آنجایی که چشم ها درتمامی ساعات کار با این وسایل درمعرض تمامی عوارض آنها قراردارند ،لازم است تاهمه ما،درمورد عوارض کار با چنین وسایلی ونحوه پیشگیری از آنها بیشتر بدانیم.
تعریف:براساس تعریف انجمن اپتومتری آمریکا AOA مجموعه عوارض بینایی وچشمی که به دنبال کار با کامپیوتر ودستگاه های مشابه ایجاد میگردد را سندرم بینایی کامپیوتر نامند.این عوارض درافراد بصورت متفاوتی دیده می شوند ولی به طور کلی عبارتند از سردرد،ناراحتی وخستگی چشمی،تاری دید در نزدیک یادور،خشکی چشم،آهستگی تطابق ،احساس درد درناحیه گردن وکمر،حساسیت نسبت به نور ،احساس دوبینی واختلال دردرک رنگ. البته لازم به ذکر است که ممکن است هر یک از شما یک یا چند عارضه را تاکنون تجربه کرده باشید،نکته اینجاست که درگیر شدن با چنین عوارضی به عوامل دیگری نیز وابسته می باشد .
یکی از مهمترین عوامل درایجاد چنین عوارضی میزان ساعات کار با کامپیوتر می باشد.براساس مطالعات انجام شده عوارض درکسانی که بیش از سه ساعت باکامپیوتر کار میکنند بیشتر مشاهده میگردد.شرایط محیطی مانند نور دفتر کار وفاصله مونیتوراز چشمها وحتی ارتفاع مونیتور نیز اثر بسیار زیادی درایجاد عوارض دارند.عوامل محیطی باعث ایجاد یک سوم عوارض کاربا کامپیوتر می باشند و دو سوم از مشکلات مربوط به سیستم بینایی است. اجازه بدهید عوارض را یک به یک بررسی نماییم وببینیم که هر یک چگونه ایجاد میگردند. احساس ناراحتی وخستگی درچشمها)
eyestrain (:این حالت همچون زمانی است که پس از یک فعالیت ورزشی دچار گرفتگی عضلانی شده ایم یا از عضلات بیش حد توانشان کار کشیده ایم.درچشمها نیز عضلات مسئول تطابق وظیفه دارند تا بینایی مارا برای فواصل مختلف واضح نگه دارند.هرگونه اسپاسم دراین عضلات ،نابرابری میزان تطابق دردوچشم ،عیوب انکساری اصلاح نشده مانند دوربینی ،نزدیک بینی وآستیگماتیسم باعث احساس ناراحتی درچشمها میگردد.
سردرد:سردرد دارای انواع مختلف ودلایل گوناگونی می باشد.سردردی که به دنبال کار با کامپیوتر ایجاد میگردد از شدت کم تا متوسط برخورداراست ودرساعات بیداری آغاز میگرددوبا استراحت وخواب از بین میرود.این نوع سردرد بیشتر درناحیه گیجگاهی احساس می شود ومی تواند یکطرفه یا دوطرفه باشد.چنین سردردی معمولا با شروع کار باکامپیوتر تشدید شده وبا اتمام کار باکامپیوتر ادامه پیدا می نماید.درصورتی که تا کنون چنین دردی را تجربه کرده اید بهتر است هرچه زودتر جهت مشاوره به یک مرکز اپتومتری)بینایی سنجی( مراجعه نمایید.
تاری دید درنزدیک یا دور: احساس تاری دید درنزدیک یا دور علامت دیگری است که کاربران کامپیوتر ممکن است آنرا تجربه کرده باشند .تاری دید رایج ترین شکایت بینایی است .تاری دید را به دو نوع متفاوت می توان تقسیم نمود 1(
تاری دید ثابت:علت اصلی تاری دید ثابت عیوب انکساری اصلاح نشده می باشد اگر تاری دید درنزدیک بصورت همیشگی وجود داشته باشد وفرد درسنین زیر 40 سال باشد ممکن است فرد دچار دوربینی اصلاح نشده یا آستیگماتیسم هیپر متروپیک باشد واگر درسنین پس از 40 سالگی دچار تاری دید نزدیک گردد علت آن می تواند شروع پیر چشمی باشد .اگر تاری دید ثابت دردور بروز می کند ممکن است براثر نزدیک بینی یا آستیگماتیسم میوپیک ایجادشده باشد .درهرصورت مراجعه به یک اپتومتریست می تواند دلیل این امر را مشخص کند،وتجویز عینک مناسب باعث از بین رفتن علائم گردد. 2(تاری دید گاهگاهی: علت تاری دید گاهگاهی دردید دور وبعد از انجام کارطولانی با کامپیوتر اسپاسم عضلات مسئول تطابق می باشدواگر این علامت دردید نزدیک بطور گاهگاهی دیده شود دلیل عمده آن کاهش دامنه تطابق ویا عدم سهولت آن است.درصورتی که دچار چنین علائمی هستید حتما به نزدیک ترین مرکز اپتومتری محل زندگی یا کار خود مراجعه نمایید زیرا می توانید با مشاوره یک اپتومتریست براحتی مشکل را حل کنید.درچنین مواردی انجام یکسری تمرینات ساده بینایی می تواند مشکل را حل نماید.
خشکی چشم: علامت دیگری که بسیاری از کاربران کامپیوتر دچار آن میشوندخشکی چشم است. دلیل اصلی خشکی چشم درکاربران کامپیوتر نگاه کردن خیره به صفحه مانیتور وپلک نزدن است واحساس سوزش درچشم ها علامت آن است .پلک زدن یکی از دلایلی است که باعث ایجاد سطحی مرطوب روی قرنیه میگردد لایه اشکی معمولا پس از پانزده تا بیست ثانیه شروع به خشک شدن می کند .درافرادی که دچار خشکی چشم هستند این اتفاق کمتر از ده ثانیه روی میدهد ودرصورتی که فرد به اندازه کافی پلک نزند دچار سوزش وآبریزش چشم ها خواهد گردید. دراین مورد کنترل میزان پلک زدن میتواند گاهی مشکل را حل نماید ودرصورتی که با این عمل علائم برطرف نشد معاینه چشم واندازه گیری ثبات لایه اشکی می تواند دلیل ایجاد علائم را مشخص نماید ودرصورتی که خشکی چشم شدید باشد استفاده از برخی داروها مانند اشک مصنوعی کمک کننده است که البته پس از تجویز توسط متخصص باید مورد استفاده قرار گیرد
اختلالات تطابقی: اختلالات تطابقی شایع ترین مشکلات بینایی درکاربران کامپیوتر هستندوتقریبا در 33 % کسانی که با کامپیوتر کارمیکنند دیده می شود.شایعترین علائمی که به دنبال اختلال تطابق برای بیمار ایجادمی شود عبارتند از :تاری دید نزدیک،کندی فوکوس از دور به نزدیک وبرعکس،تاری دید دورپس از کار مداوم نزدیک.برای برطرف کردن این علائم می توانید با یک اپتومتریست مشورت نمایید .تمرینات ویژه افزایش قدرت وسهولت تطابق ودرصورت نیاز تجویز عینک مناسب ،می تواند مشکل را کاملا برطرف نماید.
احساس درد درناحیه گردن وکمر: همانند علائم بینایی ،بسیاری از علائم اسکلتی- عضلانی هم با استفاده از کامپیوتر افزایش می یابد.شایعترین علائم مربوط به عضلات شانه ای –گردنی وبعد از آن مربوط به اندام پشتی –تحتانی است.لازم است بدانید که این علائم درصورت عدم رسیدگی ودرمان به صورت مزمن درمی آیند.مطالعات نشان داده اند که 22 % کاربران کامپیوتر از این مشکلات رنج میبرند.هرکاری که باعث ایجادفشار واسترس روی یک قسمت خاص ازبدن شود باعث افزایش عوارض اسکلتی-عضلانی میشودازجمله این عوامل می توان به وارد کردن طولانی ومداوم اطلاعات ،کاربا موس وصفحه کلید اشاره کرد.مهمترین تفاوت علائم بینایی با علائم اسکلتی دراین است که علائم بینایی پس از استراحت برطرف می شوند درصورتی که علائم اسکلتی مزمن میگردند.
حساسیت نسبت به نور : دلیل اصلی حساسیت نسبت به نور درکاربران کامپیوتر درخشندگی منابع نوری محیط کاراز قبیل نورلامپ مهتابی ویا نورپنجره می باشد انعکاس نور از طریق سطح میز به چشم یا ورود نور لامپ مهتابی بطور مستقیم به داخل چشم باعث ایجاد خیرگی می گردد.شدت نور مهتابی نسبت به میزان نور مونیتور حدود صد برابراست همچنین اگر زمینه صفحه مونیتور رنگی تیره داشته باشد باعث تشدید حس خیرگی خواهد گردید.خیرگی براثر انعکاس نور از سطح مونیتور به چشم درصورتی که مونیتور نزدیک به پنجره باشد ویا نورچراغ مطالعه نزدیک به آن قرارگرفته باشد تشدید خواهد گردید
علائم چشمی: علائم چشمی کار با کامپیوتر عبارتند از: احساس خشکی ودرد درچشمها .همانطور که درقسمت های قبل شرح داده شد علت عمده احساس خشکی درچشمها نگاه خیره به صفحه مونیتور می باشد برای رفع شدن این عارضه تعداد پلک زدن را افزایش دهیدوسعی کنید هر 5 ثانیه یک بار پلک بزنید تا از خشک شدن سطح قرنیه جلوگیری گردد افزایش میزان رطوبت محیط دفتر کار نیز می تواند به کاهش این عارضه کمک نماید.درصورتی که با انجام این عمل مشکل حل نشد جهت معاینه وبررسی بیشتر به متخصص مراجعه نمایید .درموارد شدیدخشکی چشم تجویز اشک مصنوعی باعث برطرف شدن علائم خواهد گردید.
علائم بینایی: علائم بینایی کار باکامپیوتر عباتند از :تاری دید ،اختلالات تطابقی،دوبینی واختلال دردرک رنگ ،خیرگی وحساسیت به نور.جهت کاهش عوارض بینایی کار باکامپیوتر بهتر است با یک اپتومتریست مشورت نمایید .تجویز عینک درصورت وجود عیوب انکساری مانند دوربینی ،نزدیک بینی ،آستیگماتیسم وپیر چشمی می تواند به کاهش میزان تاری دید کمک نماید . درصورتی که دچار اختلالات تطابقی باشید انجام یکسری تمرینات بینایی بسیار کمک کننده خواهد بود .جهت کاهش علائم تطابقی از قانون 20 - 20 - 20 استفاده نمایید هر بیست دقیقه به مدت بیست ثانیه به فاصله بیست فوتی یا شش متری نگاه نمایید.یا هر نیم ساعت به مدت بیست ثانیه چشمان خود را ببندید.درصورتی که دچار دوبینی هستید قبل از هرکاری با یک اپتومتریست مشورت نمایید .زیرا عدم توجه به این علامت میتواند عوارض خطرناکی به دنبال داشته باشد.اختلال دردرک رنگ را با استفاده از صفحه رنگی مونیتور می توان حل نمود زیرا دلیل ایجاد آن استفاده دائم از صفحات تکرنگ می باشد.جهت کاهش حساسیت به نور از صفحه مونیتوربا زمینه روشن تراستفاده نمایید .نوراطاق خود را درطی روز با استفاده از پرده کنترل نمایید حتی المقدور از مهتابی استفاده ننمایید ونورچراغ مطالعه را طوری تنظیم کنید که مستقیما به سمت چشم شمانباشد .رنگ میز کامپیوتر بهتراست تیره باشد تا از انعکاس نور به چشم جلوگیری شود.
علائم اسکلتی: احساس درد درناحیه گردن وشانه ها از عوارض اسکلتی کار با کامپیوتر می باشند .جهت کاهش این عارضه ابتدا وضعیت نشستن خود را تغییردهید.باید صفحه کامپیوتر پایین اورده شودبه گونه ای که مرکز صفحه آن 10 تا 22 سانتیمتر پایین تر از چشمهای شما باشد.فاصله صفحه کامپیوتر از چشم ها بایستی 50 تا 70 سانتیمتر باشد.سر درهنگام کار با کامپیوتر بهتر است دروضعیت مستقیم قرار گیرد.چشم ها 10 تا 20 درجه به سمت پایین نگاه کند. صندلی خود را پایین بیاورید تا پاهای شما کاملا روی زمین قرارگیردودرصورت امکان از زیر پایی استفاده کنید.بهتر است صفحه کلید درفاصله 33 تا 40 سانتیمتری قرارگیرد وبازوها نسبت به آرنج زاویه 90 درجه داشته باشد.فاصله بین زانو وصندلی حدود 5 سانتیمتر باشد. به ازاءهردوساعت 15 دقیقه استراحت نماییدوبعد از هربیست دقیقه بیست ثانیه استراحت کنید .
