عینک آفتابی

استفاده از عینک های آفتابی چند سالی است که مرسوم شده است وبسیاری از مردم را مشاهده می کنیم که از این عینک ها بصورت روزمره استفاده می نمایند.

همه ساله نزدیک به فصل تابستان درمورد اهمیت استفاده از عینک های آفتابی استاندارد مطالبی از طریق رسانه ها وصدا وسیما تهیه وپخش میگرددولی هنوز بسیاری از سوالات راجع به این موضوع بی پاسخ مانده اند.دراین مقاله سعی خواهیم کرد ضمن طرح این سوالات ،پاسخ مناسبی به تمامی آنها بدهیم.

چرا استفاده از عینک آفتابی لازم است؟

دلیل توصیه مداوم به استفاده از عینک های افتابی حفاظت چشمها از اشعه ماوراءبنفش ومادون قرمز خورشید است.که درطی روز خصوصا ساعات ده صبح تا دو بعد ازظهر شدت آن برای چشمها زیان آور است.

بطور کلی اشعه ماوراءبنفش خورشید را به سه نوع تقسیم می کنند.به نوع اول آن UVc میگویندکه معمولا توسط لایه ازن که اطراف زمین را دربر گرفته است جذب شده ووارد جو زمین نخواهد شد.نوع دوم  اشعه ماوراءبنفش UVbنام دارد که توسط قرنیه چشم جذب میگردد ودرنتیجه منجر به ایجاد صدمات سطحی درچشم می شود ولی چون وارد چشم نمی شود آسیبی به اجزای داخلی چشم نمی رساند.کراتیت ناشی از برف (snow blindness)،ناشی از صدمات این اشعه می باشند که با درد واشک ریزش فراوان واحساس جسم خارجی درچشم ها همراه است.نوع سوم اشعه ماوراءبنفش UVa نام دارد واز قرنیه چشم عبور کرده وارد چشم می شود وتا پرده شبکیه نیز نفوذ می کند.برخورد این اشعه به اجزای داخلی چشم درطولانی مدت منجر به ایجاد تغییراتی درآنها خواهد شد .به عنوان مثال تغییراتی که درساختمان لنز چشم ایجاد میشود منجر به ایجاد آب مروارید (cataract)خواهد شدوبرخورد مداوم این اشعه به  شبکیه چشم باعث ایجادزوال لکه زرد (ARMD)خواهد گردید.با این که می توان آب مروارید را درمان کرد وبا صرف هزینه فراوان وتحمل رنج جراحی، بینایی را دوباره به بیمار مبتلا برگرداند،ولی متاسفانه زوال لکه زرد قابل درمان نیست واختلال بینایی ناشی از آن تا پایان عمر باقی خواهد ماند.

استاندارد های عدسی یک عینک آفتابی چیست؟

استانداردهایی که از سوی سازمان بهداشت وداروی ایالات متحده ((FDAبرای عدسی عینک های آفتابی تبیین شده است ومورد تایید واستفاده درسراسر جهان می باشد،شامل چند بخش است اولین استاندارد شامل استاندارد محافظت از اشعه ماوراءبنفش UVa از طول موجهای 300 تا 400 نانومتر می باشد.دومین استاندارد،استاندارد مقاومت سطحی عدسی می باشد که دراین استاندارد تمامی عدسی ها ی عینک آفتابی باید تست پرتاب گوی فلزی را بگذرانند(drop ball test)دراین تست گوی فلزی به وزن 15 گرم از فاصله1.25 متری روی عدسی عینک آفتابی پرتاب میشود ودرصورتی که عدسی عینک دچار آسیب نشد این تست را پاس کرده است.

استفاده از عینک های آفتابی نامرغوب وغیر استاندارد چه زیان هایی دارد؟

ایجادکاتاراکت یا آّب مروارید زودرس قابل پیشگیری در اثرورود اشعه های مضر به چشم

ایجادرتینوپاتی (آسیب شبکیه)دراثربرخورد اشعه ماوراءبنفش ومادون قرمزبه شبکیه

ایجادیا پیشرفت سرطان های چشمی

ایجادیا پیشرفت ناخنک ویا پینگویکولا

کدام عینک آفتابی مناسب است؟

نوعی از عینک های آفتابی ایده آل هستند که دارای مشخصه 99 الی 100درصدی جذب UVAوUVBباشند.جهت اطمینان از این مشخصه می توانید از یک اپتومتریست کمک بگیرید.همچنین عینک های آفتابی ارجحیت دارند که بتوانند خیرگی را کاهش وکنتراست را افزایش دهند.

عینک های آفتابی باید به اندازه کافی تیره باشندتا خیرگی را کاهش دهند ولی تیرگی نباید به اندازه ای باشد که دردید رنگ اختلال ایجاد نماید،کسانی که نیاز به استفاده از عینک طبی دارند نیز می توانند از عینک های آفتابی طبی با مشورت اپتومتریست ورعایت اصول فنی بهره ببرند.

درمورد افرادی که دچار اختلال کوررنگی هستند ، محدودیت انتخاب رنگ وجود دارد وحتما بایستی با اپتومتریست مشورت نمایندولی درمورد سایر افراد یکی از رنگ های خاکستری خنثی،کهربایی،قهوه ای یا سبز توصیه می شود.

چه کسانی باید از محافظ UVاستفاده کنند؟

آسیب ناشی از اشعه ماوراء بنفش خورشید به چشم شناخته شده است پس باید دربرابر آن محافظت صورت گیرد.کاهش لایه ازن به معنای خطر بیشتر دربرابر این اشعه است وبهترین راه برای کاهش بیماریهای چشمی وابسته به UVاستفاده زود هنگام از عینک های جاذب UVوعینک های آفتابی درزندگی است.عوامل شغلی ومحیطی باعث می شود افراد خاصی بیشتر درمعرض خطر قرار گیرند.کسانی که در ساعات اوج شدت آفتاب، در بیرون منزل قرار دارند مانند رانندگان ،ورزشکاران ،نیروهای نظامی وانتظامی، کشاورزان ومهندسان راه سازی وساختمان وسایر افرادی که از ساعت 10 صبح تا 2 عصر درمحیط های بیرونی قرار میگیرنددر معرض خطر بیماریهای ناشی از این اشعه می باشند.

علاوه برافراد فوق الذکر کسانی که دچار آب مروارید خفیف می باشند ویا زوال لکه زرد در آنها آغاز شده است ،دارای ناخنک چشمی هستند وافرادی که به تازگی جراحی آب مروارید یا لیزیک نموده اند نیز نیاز به محافظت بیشتری در برابر UVدارند.

افرادی که از برخی داروها مانند سولفانامیدها،تتراسایکلین ها،دیورتیک ها،ترانکوییلیزرها، داروهای هیپو گلیسمیاوکنتراسپتیو های خوراکی استفاده میکنند نیز بیشتر نیازمند استفاده از محافظ UV می باشند.

افرادی که نزدیک به لامپهای UVکار میکنند ،همانند دندانپزشکان وتکنسین های دندانی وکلیه افرادی که درمعرض تشعشع UVمی باشندبایستی از عینک های محافظ استفاده نمایند.

یک عینک آفتابی خوب چه خصوصیاتی دارد؟

یک عینک آفتابی خوب باید با عبور نور مرئی کافی برای جلوگیری از خیرگی ناشی از سطح خلفی عدسی ونیز برای دیدن جزئیات ریز موثرودید رنگی کفایت کندونیز متقابلا باید نور کافی وکاهش تشعشع UV را در جهت راحتی ومحافظت از چشمان استفاده کننده به خدمت گیرد.

اپتومتریست سعید شاهپری

دانشجوی کارشناسی ارشد اپتومتری